Je doet je werk altijd met plezier en er lijkt niets aan de hand te zijn. Je leidinggevende roept je bij zich voor een gesprek en vertelt je dat je boventallig bent. Maar wat betekent boventallig zijn en wat zijn jouw rechten?
Als je boventallig wordt verklaard kan dit verschillende uitwerkingen hebben. Je kunt recht hebben op een andere functie bij dezelfde werkgever. Of je kan ontslagen worden met een transitievergoeding of begeleiding naar een nieuwe baan, soms mag je kiezen tussen deze twee opties.
In dit blog vertellen wij jou alles wat je moet weten over boventalligheid en komen de volgende onderwerpen aan bod:
- Wat betekent boventallig?
- Wat zijn de gevolgen van boventalligheid?
- Mag ik zomaar boventallig worden verklaard?
- Boventallig tijdens ziekte of zwangerschap
- Plaatsmakersregeling
- Boventallig en Sociaal Plan
Wat betekent boventallig?
Wanneer jij boventallig wordt verklaard, betekent dat jouw functie ophoudt te bestaan. Hier kunnen verschillende oorzaken aan ten grondslag liggen. Het kan zijn dat jouw werkgever financieel in zwaar weer zit en daardoor het personeelsbestand moet inkrimpen. Ook een fusie of samenwerking met een ander bedrijf kan een oorzaak zijn.
Lees ook: Ontslag bij vast contract! Wat nu?
Wat zijn de gevolgen van boventalligheid?
Wanneer je boventallig bent verklaard zijn er drie opties mogelijk die wij hieronder toelichten. Kijk in het sociaal plan om te vinden op welke regelingen jij recht hebt.
Optie 1: Eenmalige transitievergoeding
Het krijgen van een eenmalige transitievergoeding is het meest gebruikelijk bij boventalligheid. Je wordt dan ontslagen en krijgt dan een ontslagvergoeding mee. In bepaalde gevallen kan dit bedrag aanzienlijk hoog zijn. Die vergoeding is bedoeld om te gebruiken bij het vinden van een nieuwe baan en om het verlies aan inkomsten op te vangen. De wet bepaalt dat je hier recht op hebt bij ontslag via het UWV en de kantonrechter.
De basis van je ontslagvergoeding kan berekend worden volgens de transitievergoeding en bedraagt 1/3 maandsalaris per gewerkt jaar. Aan de hand van onderstaande som kun je een eigen berekening maken:
(1/3 bruto maandloon) x (aantal gewerkte maanden/12)
In een sociaal plan of ontslag met wederzijds goedvinden kunnen ook andere afspraken worden gemaakt.
Lees ook : Transitievergoeding bij ontslag met wederzijds goedvinden
Optie 2: Van werk-naar-werk regeling
Een werkgever zal in veel gevallen proberen jou weer aan ander werk te helpen. Hierbij kan het gaan om een functie intern of extern. Meestal wordt er geprobeerd om werknemers zoveel mogelijk binnen hetzelfde bedrijf te plaatsen. Dit kan een werkgever namelijk veel kosten schelen, zoals bijvoorbeeld de kosten voor een transitievergoeding.
Je werkgever biedt je dan een werk-naar-werk regeling aan. Deze regeling kan worden uitgevoerd door werknemers van het eigen bedrijf, maar hier kan ook een extern outplacementbureau voor worden ingeschakeld. Vaak is sprake van een bemiddelingstermijn tussen de 3 en 24 maanden. Tijdens deze zoekperiode krijg je hulp bij het vinden van een geschikte functie en word je salaris doorbetaald. Gemiddeld genomen vindt ongeveer 80% van de werknemers een nieuwe baan dankzij een outplacementtraject. Bij CareerAdvisor ligt dat gemiddelde zelfs hoger, namelijk 90%.
Optie 3: Passende functie
Bij boventalligheid ben je verplicht een passende functie te accepteren. Wat een passende functie is, wordt vaak bepaald in het Sociaal plan. Of een functie passend is hangt onder andere af van de inhoud van de functie en de kennis en vaardigheden die daarvoor nodig zijn. Die moeten namelijk vergelijkbaar zijn met jouw vorige functie. De reistijd en salarisschaal kunnen ook bepalen of een functie passend is of niet. Wijkt de nieuwe functie te veel af qua inhoud of salaris, dan hoef je deze niet te accepteren.
Let op: weiger nooit zomaar een functie. Weiger jij onterecht een functie, dan kun je het recht op een transitievergoeding kwijtraken. Ons advies is om een gespecialiseerd jurist te laten meekijken.
Mag ik zomaar boventallig worden verklaard?
Bij een ontslag van meer dan 20 medewerkers wordt gesproken over een collectief ontslag. Een werkgever mag niet zomaar hiertoe overgaan. Voor een collectief ontslag heeft de werkgever toestemming nodig van het UWV. Het UWV zal een aantal voorwaarden stellen. Zo zal de werkgever eerst moeten nagaan of de werknemers ergens anders aan de slag kunnen. Ook zal het UWV beoordelen of er voldoende reden is voor het collectief ontslag. Deze toets is overigens vrij licht, jouw werkgever mag immers zelf beslissen hoe hij zijn bedrijf wil organiseren.
Of je wordt ontslagen hangt af van de ontslagvolgorde. Deze volgorde wordt bepaald volgens het afspiegelingsbeginsel. Werknemers met dezelfde functie worden in leeftijdsgroepen verdeeld. De personen met het kortste dienstverband binnen de groep komen het eerst in aanmerking voor ontslag. Dit principe staat ook wel bekend als Last In, First Out of LIFO. Het komt erop neer dat hoe korter je dienstverband, des te meer kans je hebt om boventallig te worden verklaard. Bij boventalligheid is het raadzaam om te controleren of het afspiegelingsbeginsel goed is toegepast. Is dat niet het geval, dan kun je jouw ontslag vaak succesvol aanvechten.
In twee gevallen mag jouw werkgever overigens een uitzondering maken op het afspiegelingsbeginsel:
-
bij een onmisbare medewerker
-
bij een medewerker met een zwakke arbeidsmarktpositie
Boventallig werken bij ziekte en zwangerschap
Als jij ziek of zwanger bent, dan kun je niet zomaar vanwege boventalligheid worden ontslagen. Er geldt namelijk een zogenaamd opzegverbod. Dit betekent dat ontslag tijdens ziekte of zwangerschap niet via een opzegvergunning van het UWV mogelijk is.
Dit verbod om de arbeidsovereenkomst bij ziekte of zwangerschap te beëindigen op grond van boventalligheid, geldt in beginsel ook in de ontbindingsprocedure bij de kantonrechter.
Plaatsmakersregeling
Als jij boventallig bent, is er een mogelijkheid waarbij jij toch in jouw functie kan blijven werken. Dit is het geval wanneer een niet-boventallige collega gebruik kan en wil maken van een plaatsmakersregeling, ook wel remplaçantenregeling genoemd. Jouw collega heeft dan een baan gevonden bij een andere werkgever en vertrekt vrijwillig. De vertrekkende collega ontvangt hiervoor vaak een financiële vergoeding. Of jij degene bent die mag blijven wordt overigens wel gebaseerd op het afspiegelingsbeginsel.
Boventallig en Sociaal Plan
In veel gevallen, met name bij grotere bedrijven, wordt een Sociaal Plan opgesteld om de gevolgen van de boventalligheid en ontslag te regelen. Vaak wordt het Sociaal Plan opgesteld na overleg met de vakbonden en/of de Ondernemingsraad (OR).
In het Sociaal Plan kan geregeld worden hoe werkgever jou als boventallige werknemer helpt bij het vinden van ander werk, denk bijvoorbeeld aan het inschakelen van een outplacementbureau, terwijl ook afspraken kunnen worden gemaakt over een ontslagvergoeding. Elke boventallige werknemer heeft recht op de voorzieningen die worden aangeboden in het Sociaal Plan.
Hulp inschakelen van CareerAdvisor
CareerAdvisor is een outplacementbureau met jarenlange ervaring op het gebied van outplacement. Met een mooi team helpen wij dagelijks vanuit onze verschillende vestigingen werkzoekenden aan passend werk. Dat dit in 90% van de gevallen ook daadwerkelijk lukt, heeft alles te maken met de regionale focus die wij nastreven.
Benieuwd wat wij voor jou kunnen betekenen? Neem contact met ons op of vraag een vrijblijvende intake aan.
